Greenpeace Nederland is vandaag de rechtszaak tegen de overheid gestart om de staatssteun aan KLM in te trekken, omdat deze in strijd is met de zorgplicht. De Nederlandse staat is niet tegemoetgekomen aan de eisen van Greenpeace om bindende klimaatvoorwaarden te koppelen aan de € 3,4 miljard die naar KLM gaat.
De rechtbank in Den Haag zal in een kort geding, op 18 november, oordelen of de miljardensteun gestaakt moet worden. Greenpeace Nederland schrijft in de dagvaarding dat de € 3,4 miljard aan staatssteun voor KLM in strijd is met het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens. Eerder bevestigde de Hoge Raad in het Urgenda-vonnis dat de staat een sterke zorgplicht heeft om burgers te beschermen tegen gevaarlijke gevolgen van klimaatverandering. 

‘Groene eisen’ zijn oud en boterzacht
‘De ‘groene eisen’ die de overheid stelt aan de steun voor KLM zijn boterzacht en voor de bühne. Ze zijn vrijblijvend en KLM heeft zich hier al eerder aan gecommitteerd in het Ontwerpakkoord Duurzame Luchtvaart. KLM is niet zo groen als ze zich voordoet. De overheid laat het toe dat KLM op de huidige voet doorgaat met vervuilen, waar het andere bedrijven verplicht de CO2-uitstoot omlaag te brengen. Het is onacceptabel dat er voor zo’n grote vervuiler een uitzondering wordt gemaakt. Dat moeten we zo snel mogelijk stoppen met dit kort geding; klimaatvoorwaarden zijn onmisbaar’, aldus Dewi Zloch, expert Klimaat en Energie bij Greenpeace.

Klimaatverplichtingen van de staat
Greenpeace eist dat de overheid een maximum aan CO2-uitstoot oplegt aan KLM. ‘Dat moet dan elk jaar dalen, in lijn met het Klimaatakkoord van Parijs, zodat de grote vervuiler elk jaar minder uitstoot. Zonder strengere maatregelen stijgt de CO2-uitstoot van de Nederlandse luchtvaart. Het aantal vluchten zal daarom flink omlaag moeten. Te beginnen met het schrappen van korte-afstandsvluchten onder de duizend kilometer. Iedere dag vertrekken er meerdere vliegtuigen naar Brussel en Parijs. Dat is onacceptabel in een tijd waarin we dagelijks geconfronteerd worden met de gevolgen van klimaatverandering’, aldus Zloch.

De steun aan KLM is in strijd met de verdragsrechtelijke klimaatverplichtingen van de staat, zoals beschreven in het Urgenda-vonnis en het Klimaatakkoord van Parijs. Het gaat niet om een kwestie van beleidsvrijheid, maar om de nakoming van een wettelijke plicht. Het is dus niet zo dat de rechter op de stoel van de politiek gaat zitten. Wanneer de rechter Greenpeace in het gelijk stelt, kan de staat in vrijheid bepalen op welke wijze hij aan de uitspraak gaat voldoen en invulling gaat geven.

Toekomstbestendig
“We moeten samenbouwen aan een duurzame economie. Voor bedrijven die niet ‘vergroenen’ is straks geen toekomst meer. Dat geldt ook voor KLM en de overheid kan het bedrijf met bindende klimaatvoorwaarden hierbij helpen. We willen juist toekomstbestendig uit deze coronacrisis komen, zodat er zekerheid is voor werknemers op de korte én lange termijn. KLM zal de CO2-uitstoot stapsgewijs omlaag moeten brengen. Er moet geld, tijd en aandacht naar de werknemers om ze geleidelijk naar een andere baan te begeleiden. Met een eerlijk steunpakket kan de overheid werknemers daarbij helpen. Inmiddels is het steeds duidelijker dat de miljarden uit het steunpakket van € 3,4 miljard naar kerosine- en leasebedrijven verdwijnen en niet ten goede komen aan het personeel. Zij hebben juist te horen gekregen dat er duizenden banen zullen verdwijnen, ondanks het feit dat KLM vanuit de NOW-regeling al ruim € 330 miljoen aan subsidie van de overheid heeft ontvangen voor loonkosten over de maanden maart, april en mei.

Lees ook: Eindhoven Airport onderzoekt Instrument Landing System